Turkse universiteiten zijn in de greep van geweld. In anderhalve maand tijd hebben negen geweldsincidenten, waarbij veel gewonden zijn gevallen, de nationale media gehaald. Aangenomen wordt dat het slechts het topje van de ijsberg is. ,,Geweld is een probleem in de gehele Turkse maatschappij en de universiteiten zijn daarop geen uitzondering”, zegt politicoloog Koray Caliskan, docent aan de Bosporus Universiteit in een gesprek met het ANP.
De meest recente geweldsuitbarsting had plaats op de campus in Antalya. Met een zwaard getatoëerd op zijn voorhoofd, schoot een man in het rond op de Akdeniz Universiteit. Zeven mensen raakten gewond. De aanleiding voor de schietpartij leek een zaak van gekrenkte eer maar onder de oppervlakte borrelt er meer.
Het was al dagen onrustig op de campus als gevolg van spanningen tussen verschillende politieke groepen. Vermeende sympathisanten van de Koerdische afscheidingsbeweging PKK en de ultra-nationalistische MHP staan al weken recht tegenover elkaar, nadat een studente een MHP-aanhanger had verkozen als geliefde in plaats van een PKK-aanhanger. Maar die achtergrond is slechts een uiting van een groter probleem.
Politie
In Turkije vechten linkse en rechtse groepen studenten al jaren. Eind jaren zeventig, in de politieke chaos die uiteindelijk tot de militaire coup in 1980 leidde, kwamen in geweldsuitbarstingen honderden studenten om. ,,In die tijd was links in Turkije goed georganiseerd, en dat lokte rechtse provocaties en geweld uit, meestal door jongerenleden van de MHP” zegt Caliskan.
,,Uiteindelijk verdedigden linkse groepen zich dan, met gevechten tot gevolg. Hoewel links nu nauwelijks georganiseerd is, zijn de provocaties van rechts gebleven, en volgen er soms uitbarstingen. De politie doet er weinig aan of werkt zelfs samen met rechtse groepen”, stelt de politicoloog. Ook in Antalya krijgt de politie het verwijt niet gereageerd te hebben op klachten van studenten dat de spanningen op de campus opliepen.
Met de huidige politieke spanningen (onlangs werd een proces in gang gezet om de populaire regeringspartij AKP te verbieden) heeft het universiteitsgeweld slechts indirect te maken, zegt Caliskan. ,,Ultrarechtse en linkse groepen zijn daar niet direct partij in. Maar de spanningen die bijvoorbeeld ook oplopen door de strijd tegen de PKK, zorgen wel voor een sfeer waarin een vonk sneller tot uitbarsting komt.”
Kameraden
In de kantine van de Bosporus Universiteit wordt net een vergadering gehouden door studenten die lid zijn van de (piepkleine) communistische partij. Ze treffen voorbereidingen voor de viering van 1 mei, Dag van de Arbeid. Hun universiteit staat niet bekend om geweld en ze zijn dus ook niet bang. “Maar we horen geregeld dat onze kameraden op andere universiteiten worden aangevallen”, zegt Ali Örnek, een 24-jarige sociologiestudent, “meestal door mensen van buiten of zelfs door veiligheidsdiensten van de universiteit. Helaas heerst niet op alle universiteiten een klimaat waarin je wordt gestimuleerd zelf na te denken en je eigen mening te vormen.”
Politicoloog Caliskan doet er nog een schepje bovenop: ,,Je ziet meer geweld op universiteiten waar ook docenten en professoren banden hebben met ultranationalistische en fascistische groeperingen. Daar worden de provocateurs beschermd.”
Recente reacties