ISTANBUL – In Turkije is de discussie begonnen over het democratisch gehalte van het democratiseringspakket dat premier Erdogan maandag presenteerde. Vrouwen die een hoofddoek dragen, mogen voortaan in (ongeuniformeerde) publieke functies werken, wat een democratische stap vooruit is. De Koerdische politieke beweging heeft inmiddels laten weten de hervormingen onvoldoende te vinden om het vredesproces vlot te trekken.
De scepsis was groot voordat Erdogan aan zijn presentatie begon. Afgelopen zomer sloeg de politie in opdracht van Erdogan met buitenproportioneel geweld demonstraties tegen zijn regering neer. Ook het feit dat het pakket zonder overleg met andere partijen door regeringspartij de AKP is vastgesteld, pleitte niet in Erdogans voordeel. Dat verschillende media die Erdogan fel bekritiseren, niet welkom waren op de persconferentie, werd ook als ondemocratisch bestempeld.
De verboden letters Q, W en X, die in het Turks niet voorkomen maar in het Koerdisch wel, mogen vanaf nu worden gebruikt. Dorpen mogen worden hernoemd naar hun oorspronkelijke, veelal Koerdische, Griekse of Armeense namen. Aan het verbod op het gebruik van Koerdisch tijdens politieke campagnes komt een eind.
Privéscholen mogen Koerdisch voortaan gebruiken als taal waarin het onderwijs wordt gegeven. Hoe de regering dat kan doorvoeren, blijft vaag: de Turkse grondwet verbiedt het.
De Koerdische politieke beweging ziet de toezeggingen als cosmetisch. Zij eisen ook op staatsscholen Koerdisch als taal van instructie te kunnen gebruiken. Een ander belangrijk punt – verandering van de terrorismewetgeving, die ook door mensenrechtenorganisaties fel wordt bekritiseerd – komt in het democratiseringspakket niet aan de orde: duizenden Koerdische politieke gevangenen zullen niet vrij komen.
De kiesdrempel van 10% blijft onveranderd: Erdogan stelde slechts voor de discussie daarover te openen. Koerden eisen dat de drempel wordt verlaagd of afgeschaft.
Probleem is bovendien dat de hervormingen geen basis hebben in de Turkse grondwet. De parlementaire commissie die de grondwet moet herschrijven, boekt nauwelijks vooruitgang.
De regering onderhandelt sinds januari over vrede met de gevangen PKK-leider Öcalan. Die heeft laten weten dat hij zich terugtrekt uit de onderhandelingen als de regering geen serieuze toezeggingen doet.
Recente reacties