Het plan werd deze week bekend, maar velen in Turkije weten al waar het over gaat als je het hebt over 4x4x4: een wetsvoorstel dat het onderwijssysteem moet veranderen.
Het idee is om verplicht onderwijs te verlengen van acht jaar naar twaalf jaar. Niks mis mee natuurlijk, maar er is wel iets mis met de manier waarop de AKP dat wil doen. Ze willen die twaalf jaar opdelen in drie blokken van vier jaar: twee blokken voor basisonderwijs (van 7 tot 11 jaar, en van 11 tot 15 jaar) en een blok voor voortgezet onderwijs. Officieel mag je er niet na vier jaar tussenuit piepen, maar er zijn vage uitzonderingen, en bovendien is er na het eerste blok de mogelijkheid met school te stoppen en ergens in de leer te gaan, of om vanuit huis verder te leren.
Schoolverlaters
In de praktijk gaat dat erop neerkomen dat vooral meisjes korter naar school zullen gaan. Nu duurt verplicht onderwijs acht jaar, beginnend als een kind zeven is. Het is de AKP de laatste jaren gelukt het aantal meisjes dat naar school gaat te laten stijgen, maar het aantal meisjes dat de basisschool ook afmaakt, blijft achter: er zijn veel schoolverlaters. Meisjes zijn thuis nodig, er is geen geld genoeg ze langer naar school te sturen of ze moeten bijdragen aan het familie-inkomen. Of het is tijd dat ze trouwen, of zich daar tenminste op voorbereiden.
Wat zal het effect zijn van een schoolsysteem waarin het makkelijker wordt je dochter vanaf haar elfde jaar thuis te houden? Het geeft ouders een logisch moment om de schoolcarrière van hun dochter te heroverwegen. Een deel van de ouders zal zich afvragen of ze hun dochter wel of niet zullen aanmelden voor het tweede blok. In het huidige systeem zit niet zo’n heroverwegingsmoment voor de acht jaar verplicht onderwijs is afgerond. Het resultaat: meer meisjes stoppen eerder met school.
Signaal
Sommigen noemen het wetsvoorstel al de ‘Kom op meisjes, word bruid!’-wet. Een variatie op de overheidsslogan om dochters naar school te sturen: ‘Kom op meisjes, naar school!’. Het nieuwe plan ondermijnt alle moeite die er is gedaan om meer meisjes in de schoolbanken te krijgen. De volgende stap had moeten zijn: een plan om meisjes ook op school te hóuden, ze te stimuleren het beste uit zichzelf te halen, hun families van de zegeningen van onderwijs te overtuigen en van de schadelijke effecten van vroege huwelijken en jong moederschap te doordringen. Helaas, de AKP lijkt te denken dat het meisjes naar school-project voltooid is.
Niet alleen vrouwenorganisaties, ook de grootste en invloedrijke ondernemersvereniging TÜSIAD heeft de regering opgeroepen het wetsvoorstel terug te trekken. Ik hoop diep dat de AKP voor de verandering eens naar haar critici luistert. En de ophef ziet als signaal: de effecten die wetten op de levens van meisjes en vrouwen hebben, moeten altijd goed worden doordacht. Ik blijf ondertussen met een prangende vraag zitten. Is het een doel van de AKP meisjes vanaf 11 jaar minder kans te geven op onderwijs, of kan het ze niet schelen, of hebben ze zelfs geen seconde stilgestaan bij het effect van deze wet?
Recente reacties