Eieren gooien, Turkse studenten zijn er goed in en blijven oefenen. Deze week zorgden ze voor een eierregen op Burhan Kuzu, AKP-parlementariër en lid van een parlementaire commissie voor constitutionele veranderingen. Hij kwam naar de faculteit politicologie van de Ankara Universiteit en werd verwelkomd door het ‘Eigooiers Collectief’. Hij werd geraakt door tientallen eieren. Nou ja, niet hij, maar zijn paraplu – hij kwam voorbereid.
Het is natuurlijk belachelijk, studenten politicologie die een parlementariër verwelkomen met eieren in plaats van met een pittige vragen en goed voorbereide discussie over vernieuwing van de grondwet. Maar gezien wat er eerder deze week voorviel tussen studenten en de politie, en gezien de geschiedenis die Turkije heeft met protesterende studenten, kan ik hun actie ook wel weer begrijpen.
Afgelopen weekend was er een ontmoeting tussen premier Erdogan en rectoren in het Dolmabahce Paleis in Istanbul. Studenten wilden protesteren tegen het feit dat ze daar niet bij mochten zijn en gingen met spandoeken bewapend op weg naar Dolmabahce. Ze hadden geen wapens bij zich of iets dat voor wapen door zou kunnen gaan, zelfs geen eieren, zeggen ze zelf. De politie was vastbesloten ze tegen te houden en zette al snel geweld in: waterkanon, pepperspray, wapenstok. Dat zag er niet fris uit, enkele studenten belandden in het ziekenhuis (waar een 19-jarige studente haar prille zwangerschap verloor nadat ze vol in haar buik was geraakt). Meer dan dertig studenten werden gearresteerd.
Een paar weken geleden werden achttien studenten van een universiteit in Istanbul veroordeeld tot vijftien maanden gevangenis omdat ze met spandoeken en slogans protesteerden tegen de AKP toen premier Erdoğan de universiteit kwam openen. Hun misdaad: demonstreren. De lijst rechtszaken en geweld tegen studenten is lang, en wordt nog altijd langer.
In Turkije leiden veel studenten een activistisch leven. Er zijn allerlei groepen actief op universiteiten, vaak socialistisch of communistisch (wie zei daar dat het communisme dood is?) en soms rechts georiënteerd. De politiek wordt besproken, ze ontmoetten gelijkgezinden van andere universiteiten, en ze demonstreren naar hartelust. En daar hebben ze ook reden genoeg voor. Zo wordt er geprotesteerd voor meer academische vrijheid, zonder bemoeienis door YÖK, het staatsinstituut voor hoger onderwijs. Of voor betere toekomstperspectieven voor studenten, want zelfs met een bul op zak eindig je vaak als werkloze. Of voor minder politieke invloed op benoemingen aan universiteiten. Om maar eens wat brandende kwesties te noemen.
Maar hoe vrij kun je je stem werkelijk laten horen als protesten worden beantwoord met rechtszaken en geweld? Eieren gooien is kinderachtig, maar ik kan me de obstinate bui van studenten deze week wel voorstellen. Voor Kuzu kan ik geen enkele sympathie opbrengen. Hij noemde de studenten ‘hersenloos’ en riep de rector, dekanen en het hoofd van de Faculteit Politicologie op hun functie neer te leggen.
Waarom steekt het heerschap niet eerst eens even de hand in eigen boezem? Waarom zijn er nog steeds zo veel restricties bij het grondwettelijke recht op demonstratie? Zijn partij is aan de macht sinds 2002. Ze hebben de mond vol over democratisering, maar het is ze niet eens gelukt een van de meest basale democratische rechten te garanderen. Dat is een oneindig veel grotere schande dan eieren gooien.
Recente reacties