We moeten kalm blijven, zegt de Turkse regering. Maar hoe kun je kalm blijven tijdens zo’n zwarte zomer? Er zijn deze zomer meer doden gevallen dan in voorgaande zomers, en het ging zelfs door tijdens de ramadan en het suikerfeest. Met de aanslag in Gaziantep op maandag als dieptepunt: negen burgers, waaronder vier kinderen, kwamen om het leven, en zeventig mensen raakten gewond.
Het is vooralsnog onduidelijk wie verantwoordelijk is voor de aanslag. Zoals Ahmet Altan van de krant Taraf schreef: ‘De PKK zegt dat ze het niet hebben gedaan. Als dat waar is, blijven er twee opties over: de Syrische geheime dienst of de Turkse diepe staat. Eén van deze drie heeft het gedaan. Misschien werkten twee van de drie samen. Of misschien deden ze het met z’n drieën.’
De regering was er als de kippen bij om de verantwoordelijkheid voor de aanslag bij de PKK te leggen. Maar nu krabbelen ze terug. Misschien was het Syrië. Of nee, misschien toch Iran. Of misschien een ander land in de regio (welk?). Maar het kwaad van meteen naar de PKK wijzen, was al geschied: kantoren van de pro-Koerdische BDP werden aangevallen door woedende mensen, waaronder twee kantoren in Gaziantep en één in Kocaeli, niet ver van Istanbul. Ziet de AKP nu dat de spanning in de samenleving te hoog wordt en zeggen ze daarom nu hardop dat de bommenleggers misschien uit Syrië of Iran kwamen?
Eisen voor vrijheid
Misschien moeten we de woorden van de BDP ook in dat licht zien. De partij heeft de aanslag vanaf het begin veroordeeld, maar na een paar dagen werden ze explicieter. BDP’s eerste vrouw, Gültan Kisanak, zei: ‘Als de PKK dit heeft gedaan, brengt dat schade toe aan de Koerdische eisen voor vrijheid’. Haar collega-parlementariër Sirri Süreyya Önder zei een paar dagen na ‘Gaziantep’ dat ‘bommen niet tot democratie leiden’. Hun bijdrage aan het verminderen van spanningen?
Veel Turken twijfelen er geen moment aan dat de PKK achter de bomaanslag zit, en de regering vestigde dat meteen, zonder het zeker te weten. En zelfs als het publiek zou denken dat de Syrische of Iraanse geheime dienst het heeft gedaan, of de Turkse diepe staat, waar zouden ze dan met hun woede naartoe moeten als ze die niet onder controle kunnen houden? De Syrische of Iraanse ambassade bestormen? Stenen gooien naar Turkse staatsinstituten? Behalve dat veiligheidsmaatregelen op zulke plekken zoiets onmogelijk maken, is het ook moeilijk voor te stellen dat Turken die hun woede en verdriet met geweld uiten, zich ergens anders op zouden richten dan op de PKK, of meer precies op degenen die er op de een of andere manier aan worden gelinkt.
En dat is, hoe vreselijk en onwettig ook, begrijpelijk. Het conflict dat deze samenleving verscheurt, is immers niet de oorlog in Syrië, de dictatuur in Iran of de acties van de Turkse diepe staat. Het is de Koerdische kwestie en de daaraan verbonden strijd tussen de PKK en het Turkse leger (waarin de diepe staat natuurlijk een rol speelt, maar dat is een ander blogje). Dat is het conflict dat zoveel pijn veroorzaakt in zowel Turkse als Koerdische families. Openlijk sinds de PKK achtentwintig jaar geleden de wapens opnam, verborgen in de decennia daarvoor.
Staakt-het-vuren
Natuurlijk, het is belangrijk dat de bevolking kalm blijft. Maar wat heeft de regering een pak boter op het hoofd! Het is hun verantwoordelijkheid dat het land zo veilig mogelijk is, en daar falen ze in. Blijf kalm, zeggen ministers tegen de mensen die ze al jaren in de kou laten staan, maar blijven ze zelf eigenlijk kalm? Nee. Niet na de bomaanslag door metéén naar de PKK te wijzen, en niet in het algemeen in de manier waarop ze (niet) proberen vrede te bereiken in dit land.
Wat de PKK betreft: zij gingen na de aanslag in Gaziantep gewoon door met aanvallen op militaire doelen in het zuidoosten. Dat kostte aan zes soldaten het leven, als ik het dodenaantal tenminste goed heb bijgehouden. ‘Hun macht in de regio laten zien’, heet dat, en ik hoorde een PKK-aanhanger zelfs zeggen dat ze daar ‘zeer succesvol’ in zijn. Mijn woordkeuze zou het niet zijn. Is het niet weer eens tijd voor een staakt-het-vuren?
Uiteindelijk gaat het er niet om wie met het geweld begint, maar wie kalm en sterk genoeg is om ermee te stoppen. Zowel de PKK als het leger lijken er niet kalm en sterk genoeg voor te zijn. Ik huil om Turkije.
Iedere oorlog kan pas echt eindigen met onderhandelingen en vredesbesprekingen. Dit geldt ook voor de oorlog tussen Turkije en de Koerdische bevrijdingsbeweging. Turkije zal hierin het initiatief moeten nemen en niet, zoals in het verleden de PKK door middel van een wapenstilstand.
Turkije en de PKK waren ook in onderhandeling. Maar om een of andere reden heeft Erdogan vorig jaar besloten om deze te stoppen en Ocalan in isolatie te plaatsen. Dit heeft geleid tot het oplaaien van de oorlog.
Dit komt niet uit de lucht vallen. Veel Koerden hebben dit al jaren geleden zien aankomen, ondanks de kleine concessies van Erdogan. Deze gingen immers samen met het op allerlei manieren trachten de Koerdische “civil society” te elimineren. Deze pogingen zullen, zo verwacht ik, weer een nieuw hoogtepunt beleven bij de komende lokale verkiezingen, in de herfst volgend jaar waarschijnlijk. Met alle middelen, bijvoorbeeld door het verbieden van Koerdische partijen en het opsluiten van Koerdische kandidaten, zal Erdogan Turks Koerdistan willen veroveren op de BDP. Dat zal weer niet lukken.
De concessies van Erdogan aan de Koerden stellen ook niet zoveel voor. Koerden kunnen nu in hun taal over Ataturk lezen, maar niet over hun eigen leiders. Ze leren OVER hun moedertaal en niet IN hun moedertaal. Nog steeds zijn Koerdische letters (de w en de x bijvoorbeeld) verboden, mogen plaatsen en parken geen Koerdische namen hebben, wordt van staatswege het bestaan van een Koerdische cultuur en geschiedenis ontkend, worden Koerdische bestuurders en politici opgepakt en hebben Koerdische activisten geen kans op een maatschappelijke loopbaan.
In 1999 dacht Turkije dat Ocalan’s rol uitgespeeld was. Nu denken ze dat weer. En weer zitten er naast. De sleutel van Ocalan’s cel is de sleutel naar een wapenstilstand en onderhandelingen.
hoi Frederike!
je bent heel erg veranderd. wat is er met je gebeurd? je schrijft de laatste tijd zo anders, wat is er toch met je aan de hand? het is zo koud en droog. of lees ik het niet goed? Ik hoop dat alles goed met je is!..
groet Hakan
Heval,
Die autobom in Gaziantep ontplofte in een wijk, waar als ik me niet vergis, zowel Koerden als Turken wonen. Het zou me verbazen, als er bij de slachtoffers niet evengoed Koerdische als Turkse slachtoffers te betreuren zijn. Maar daar over horen we niets. Volgens mij is het absurd, om te denken, dat de PKK achter deze ellendige aanslag zit.
Jij begrijpt dat Turken hun woede op gebouwen van de BDP uit leven? Of lees ik dat verkeerd?
Zijn er weer groeperingen actief, die proberen extra haat en angst te zaaien in Turkije? Bij Firatnews en Bianet staan berichten over bedreigingen van Alevieten in Malatya en Istanbul. Wie heeft er op dit moment belang bij meer onrust?
Zou jij dat kunnen uitleggen?
Silav û rêz, Constance
@Hakan, deze verandering heb ik ook al geregistreerd. Het is nu niets anders meer dan het schrijven over Koerden en de Koerden kwestie. Ik zou het op prijs stellen dat dit soort blogs op het Engelse blog blijven. Ik zie hier een vooringenomen houding.
Groetjes,
Nick
Kan iemand mij aub uitleggen WAT de koerden willen in dit land? we leven toch SAMEN we werken SAMEN. ze willen geen aparte grond maar ze willen rechten .. ok daar kan aan gewerkt worden.. moeten er zoveel mensen sterven hiervoor?? Ik denk echt serieus dat ze zelf niet meer weten wat ze willen. Ze worden ondersteund door landen die Turkije de afgrond willen helpen.. Het gaat nl goed met de economie dus de PKK is een goede om het slecht te houden op alle fronten. Waarom bloed vergieten?? WAAROM onrust zaaien ze houden niet op zelfs niet met de Bayram het zijn toch ook ”zogenaamd” moslims hoe kunnen ze dit dan doen. gewetenloos, geen genade, niet wllen ontwikkelen .. scholen in de fik steken leraren vermoorden, ach ik weet het niet meer
Hakan, ik probeer af en toe wat meer analyserende blogs te schrijven, zeker over de Koerdische kwestie, waar ik me verder in verdiep. Maar koud en droog? Dat herken ik niet hoor. Blogje ‘Klaar voor Diyarbakir’ gelezen? Maar ik ontwikkel me wel ja, dat lijkt me goed, toch?
Nick, de laatste tien artikelen vóór dit blogje ‘Zwarte zomer’ gaan over: de EU, freelance buitenlandjournalistiek, recycling in Istanbul, landbouwbeleid, de slag bij Semdinli, het Mor Gabriel klooster en Alevieten en het EHRM, verhuizen naar Diyarbakir, geld in Istanbul, nieuwe tactiek van de PKK, en handel tussen Turkije en Iran. Dus dat het hier alleen over Koerden gaat: klinkklare onzin. Ik schrijf op Kurdishmatters.com over de Koerdische kwestie in blogjes die niet allemaal ook hier verschijnen, maar de Koerdische kwestie staat hoog op de agenda in Turkije en er op deze site geen aandacht aan besteden, zou idioot zijn.