Kurdish MattersNieuwe site! Volg me tijdens mijn werk aan mijn boek over de Koerdische kwestie: www.KurdishMatters.com

Dat is de grote vraag in Turkije deze week. Geweld op straat in twee steden leidde de afgelopen dagen tot vier dode politiemannen, een paar dode burgers, in brandjes en puinhopen op straat met omvergegooide auto’s en woedende menigtes. Iemand, zo wordt gezegd, moet het geweld hebben uitgelokt. Hoe konden de emoties anders zó hoog oplopen?

Het begon in Inegöl, een stad in de westelijke provincie Bursa. Een gevecht in een café liep uit de hand, en drie mensen werden doodgestoken. De daders werden gearresteerd, maar het ging pas écht mis toen zij Koerden bleken te zijn. Een (deels beschonken) menigte zette koers naar het politiebureau en eiste dat de daders aan ze overgedragen zouden worden. Toen dat natuurlijk niet gebeurde, koelden ze hun woede op onder andere politie-auto’s.

De volgende dag was het raak in Hatay, een stad in het zuiden, grenzend aan de zuidoostelijke regio en bekend om de vele Arabieren die er wonen. Je hoort er meer Arabisch op straat dan Turks, heeft ook een rijke christelijke traditie en de stad staat bekend om haar diversiteit. Een groep gewapende mannen opende de aanval op een politiepost, waarbij vier politiemannen omkwamen – hoogstwaarschijnlijk een PKK-actie. Dat gebeurt helaas wel vaker, maar deze keer waren de reacties wel heel heftig: het lokale kantoor van de pro-Koerdische partij BDP werd aangevallen en zelfs aangestoken (maar de brandweer doofde het vuur snel) en een woedende menigte stortte zich daarna op winkels van Koerden. De politie moest versterkingen laten komen om het weer rustig te krijgen.

Wie heeft er schuld? In Inegöl begon het met een drievoudige moord, in Hatay deed een PKK-aanval de woede ontvlammen. Maar zo simpel ligt het natuurlijk niet. In Inegöl was er blijkbaar alcohol in het spel in Hatay speelde vast mee dat de PKK de aanval inzette op een politiepost in de stad in plaats van op een afgelegen legerpost, maar ook díe verklaring lijkt me te gemakkelijk. Alcohol leidt niet altijd tot een potentiële lynchpartij, niet elke PKK-aanval in de stad leidt tot menigtes die BDP-kantoren en winkels van Koerden bestormen.

Dus wordt de schuld al snel bij de ‘Koerdische opening’ van de regering gelegd. Tenminste, dat is hoe de gebeurtenissen door velen worden verklaard. De regering wilde de Koerdische kwestie oplossen met democratische middelen (met andere woorden: door de Koerden meer rechten te geven) maar dat is jammerlijk mislukt. Door het probleem wel op de agenda te zetten, te erkennen dat het bestaat maar vervolgens te falen in het oplossen ervan, laat je mensen zwemmen.
Eén van de belangrijkste waarheden van de republiek ligt aan gruzelementen, te weten: we zijn allemaal Turk. Turken groeien op met die waarheid. Er is zelfs nooit discussie mogelijk geweest over het ‘feit’ dat iedereen die in Turkije woont een Turk is, het is één van de pijlers van de republiek. En nu kunnen mensen daar niet meer op vertrouwen. Tijdens de vuile oorlog tussen het leger en de PKK vluchtten veel Koerden naar andere rego’s in het land, en de spanningen die dat met zich meebracht, komen nu tot uiting, aangewakkerd door alcohol en de PKK.

Dus is het wel eerlijk om de Koerdische opening de schuld te geven? Of zou het beter zijn alles toch wat meer in historische context te zien? Aan de andere kant kán het natuurlijk best, dat het toch simpelweg alcohol was, en het feit dat het om een PKK-aanslag in de stad ging. Wat volgens mij trouwens ook een rol speelt, is primitieve mannelijke agressie. Terwijl (een deel van) de mannelijke bevolking van Inegöl en Hatay alle controle over zichzelf verloor, deden vrouwen wat vrouwen over het algemeen doen; ze zorgen dat hun kroost en echtgenoot ’s avonds eten op hun bord hebben. Dit perspectief hoor je niet in de discussie, maar laten we het niet onderschatten.

5 Comments »

5 Responses to “Wie lokte het geweld uit?”

Comments

  1. Moquai jul 29 2010 / 12am

    Beste mevrouw Geerdink ,
    Lees graag u columns. Helaas kon ik mijn in deze niet erg vinden. Koerden en Turken kunnen dus alleen en enkel in opstand komen als het gaat om PKK of alcohol. Ik ben met u eens dat we het in historische context moeten zien en dat houd dus ook in dat AKP naast het feit dat ze niets met Koerdische opening gedaan hebben nog es alle dialoog sluiten met PKK en dus ook met de Koerden. Je kan een “domme” volk makkelijker onderdrukken dan een volk die de realiteit niet meer door Turkse ogen ziet. Je kan een volk niet blijven onderdrukken en denken dat alles goed komt. Hier zijn ze al 80 jaar mee bezig geweest en AKP doet nu het zelfde.
    In history is er geen enkel land waarbij de overheerser niet afgeworpen is. Hoeveel doden moeten eerst voorgaan voor we dit bereikt hebben?

  2. NickNL jul 29 2010 / 11pm

    @Moquai. Het is natuurlijk altijd makkelijk om te reageren vanuit de “underdog” positie. Zich weren met uitspraken als: “Hier zijn ze al 80 jaar mee bezig geweest en de AKP doet nu hetzelfde” vind ik niet terecht. Met deze uitspraak vergelijk je Atatürk met Erdoğan. Ik weet dat Atatürk nogal gevoelig ligt bij vele Koerden, maar deze vergelijking gaat niet op. De kwestie is al veel ouder dan de “Republiek”.

    Ik persoonlijk denk dat Erdoğan zijn nek weer eens te ver heeft uitgestoken met zijn “Kürt Açılım”. Alles wat ik tot dusver van hem en zijn AKP zie, zijn slecht voorbereide plannen, bijna op een amateuristisch niveau. Alles gedoemd om te mislukken.

    Erdoğan gedraagt zich als een dictator en van dictator komt “dicteren”. Hij dicteert en de AKP voert blindelings zijn dictaten uit. Als je alleen maar dicteert, wordt het steeds moeilijker om toe te horen. Je verliest het contact met de realiteit; in dit geval de “Koerdische kwestie”. Het contact met de Koerdische oppositie staat ook al op een laag pitje.

    Erdoğan beweert altijd graag dat Turkije een democratie is, maar ik zie het als een gematigde dictatuur. Maar ook hier zal ooit eens een einde aan komen. De geschiedenis heeft ons geleerd dat de meeste dictaturen niet door geweld ten val zijn gebracht, maar door uitholling van binnenuit.

    Dat de bevolking zo agressief reageert komt volgens mij door het feit, dat ondanks de boomende Turkse economie er te weinig aan wordt gedaan om arbeidsplekken te creeëren. Er ontstaan sociale misstanden en dan is er maar een vonkje nodig om de zaak te laten ontploffen. Een zondebok (Koerden) is dan snel gevonden.

    Daar komt natuurlijk nog bij dat het machtige Turkse leger bijna autonoom regeert en haar eigen oplossing heeft voor de “Koerdische kwestie.” Dit kost veel onnodige (Turkse) soldatenlevens. De schuld ligt uiteraard bij de PKK. Hoevaak hebben we de afgelopen maanden geen huilende moeders gezien en mannen die om wraak roepen? Vergeten wordt dat Koerdische moeders ook zonen hebben.

    Dat Turken ook Koerden zijn en andersom kun je zelfs zien aan de schrijfwijze. Of je nu “Türk” of “Kürt” schrijft, in beide woorden zitten dezelfde letters.

    Logisch dat de vrouwen thuis blijven om te koken, want rakı drinken en een partijtje knokken maakt hongerig.:-). Niet generaliseren!

  3. Cenk aug 06 2010 / 3am

    Beste NickNL Jul, uw haat jegens Erdoğan (uw zondebok) is zo groot, dat u niet ziet wat er werkelijk afspeelt. Een voorbeeld, waarbij u zegt: “Dat de bevolking zo agressief reageert komt volgens mij door het feit, dat ondanks de boomende Turkse economie er te weinig aan wordt gedaan om arbeidsplekken te creeëren. Er ontstaan sociale misstanden en dan is er maar een vonkje nodig om de zaak te laten ontploffen. Een zondebok (Koerden) is dan snel gevonden.”

    Dit is de werkelijkheid: Er zijn binnen- en buitenlandse krachten (derin devlet) die Turkije willen provoceren tot een burgeroorlog, waarbij het leger vervolgens moet ingrijpen om de onrust te smoren. De huidige situatie is precies hetzelfde als voor de 1980 staatsgreep. Toen werd ‘links’ en ‘rechts’ tegen elkaar opgezet, nu proberen ze ‘Turken’ en ‘Koerden’ tegen elkaar op te zetten. Voor de 1980 staatsgreep waren er ook zulke moord- en knokpartijen.
    11 september 1980 : grote onrust.
    12 september 1980 : alle onrust is plotseling verdwenen.

    De Turkse burgers zullen niet weer vallen voor deze provocaties.

  4. NickNL aug 06 2010 / 8pm

    @Cenk. Gezien uw reactie, ga ik ervan uit dat uw sympathieën richting AKP gaan. Ik wil mijn “haat” t.o.v. Erdoğan eerder omschrijven als een “afgronddiep wantrouwen”. Feit is dat Erdoğan allerlei programma’s heeft opgestart. Hierbij herhaal ik, meestal slecht voorbereide plannen, die hij met veel retoriek en zelfs “krokodilletranen” probeert door te drukken. Dit heeft echter tot niets geleid, er is alleen een hoop onrust gezaaid.

    Erdoğan heeft voor het mislukken van al deze initiatieven “zijn zondebokken” gevonden in o.a. zoals de al door u genoemde Derin Devlet, Ergenekon en Balyoz. Ook de laatste twee zijn thema’s die u ongetwijfeld bekend zijn. Ook het afluisteren van “Jan en Alleman”, of moet ik zeggen “Ahmet en Yusuf” klinkt u toch bekend in de oren? Opvallend is dat er alleen maar kandidaten uit het seculaire blok, zonder enige vorm van proces, achter de tralies gaan. Heeft dat te maken met Erdoğan’s “Demokratik Açılım? “, dan is dit duidelijk mislukt, want dit zijn dingen die je niet doet in een democratie.

    Uiteindelijk kunnen we het beestje toch bij de naam noemen en stellen dat het hier om een machtsstrijd gaat tussen de AKP en het seculaire blok. De verliezers zijn de normale burgers, want door deze interne strijd gaat de aandacht voor de actuele problemen verloren.

    U stelt dat van het van de ene op de andere dag rustig was in Turkije. Hoe zou u zich gedragen in een toestand waar met scherpe munitie geschoten wordt? Heeft u zo’n situatie wel eens bewust meegemaakt of heeft u het e.e.a. uit overleveringen? Als dit laatste het geval is, dan ga ik niet accoord met: “Dit is de werkelijkheid”. Het is inderdaad te hopen dat de bevolking niet in zo’n val trapt.

    Ik ben trouwens benieuwd wat er waar is van de contacten tussen Erdoğan en generaal Büyükanit. Het lijkt erop dat Erdoğan met alle mogelijke legale en illegale middelen heeft geprobeerd aan de macht te komen en te blijven. Maar nemen we aan dat dit een gedachtekronkel van mij is, anders vervallen we in allerlei samenzweringstheorieën waarvanuw Derin Devlet theorie er een is.

    Hoe ik over “Recep Bey” denk kunt u lezen in een eerder commentaar. Bedenk hierbij wel dat dit mijn persoonlijke mening is. http://www.journalistinturkije.nl/blogs/israel-en-turkije_1471/

  5. Cenk aug 14 2010 / 5am

    @NickNL

    De bewereningen dat de plannen slecht zijn voorbereid of slecht hebben uitgepakt, zijn uiterst discutabel.
    Ik geef je enkele voorbeelden die de “Demokratik Açılım” heeft bereikd. Dit was nog 10 jaar geleden ondenkbaar in Turkije:
    -Opening van onafhankelijke mensenrechteninstituten (zoals de EU het wilde).
    -Opening van Koerdische staatszender TRT-6.
    -Het kunnen kiezen van het Koerdische taal op universiteiten.
    -Dorpen hebben hun oude oorspronkelijke Koerdische namen teruggekregen.
    -Verkeersborden in het Koerdisch.
    -Vrijheid om Koerdisch te kunnen spreken in gevangenissen tijdens bezoeksuren.
    -Economische investeringen.

    Derin Devlet is niet een complottheorie, maar een naam die wordt gebruikt om de illegale krachten/banden in Turkije aan te duiden. Zo zijn er veel gebeurtenissen in Turkije plaatsgevonden waarbij je deze “illegale krachten” kon meemaken. Een voorbeeld is de Susurluk scandal.
    Over Ergenekon en Balyoz kan ik niets zeggen, omdat deze rechtszaken nog aan de gang zijn. Het lijkt mij verstandiger om op het oordeel van de rechters te wachten i.p.v. onze eigen mening als een feit te ervaren.

    Het afluisteren van “Jan en Alleman” is geheel normaal in een democratie. Zolang er een besluit van de rechters zijn. Het gebeurd ook in Nederland. Natuurlijk zijn er ook gebeurtenissen waarbij de regering openlijk vals wordt beschuldigd van afluisterpraktijken. Bijvoorbeeld toen de CHP + een grote deel van de media, de AKP beschulde voor het afluisteren van Önder Sav. Achteraf bleek het niets anders dan grote leugens van de CHP te zijn.

    “Opvallend is dat er alleen maar kandidaten uit het seculaire blok zijn”
    Dit is een hele, hele botte uitspraak die je maakt. Jij kent al die mensen niet eens. Je praat weer mensen na, zonder enig besef of het wel klopt. De meeste mensen die zijn opgepakt zijn niet eens bekend. Het zijn mensen van wie er nooit gehoord zijn.
    En er is een kleine minderheid die wel bekend is. Die wel openlijk kritiek hebben op de regering. En veel van die mensen zijn geen frisse figuren. Zoek maar bijvoorbeeld op wie Kemal Kerincsiz is. Jij denkt dat al deze rechtzaken begonnen zijn met de komst van AKP. Dat is niet waar. Deze rechtzaken zijn al ver voor de komst van AKP begonnen.

    De meerderheid van de verdachten van de Ergenekon-rechtszaak worden veroordeeld zonder dat ze vast zitten. Een minderheid van de verdachten zitten wel acnter de tralies, maar dat komt omdat de rechtbank niet kan riskeren dat deze verdachten zullen vluchten, zoals Bedrettin Dalan en Turhan Çömez. Deze verdachten worden aangeklaagd mer een straf meer dan 100 jaar! Dit zijn geen kleine vissen. Dit is de meest belangrijke rechtzaak van Turkije.

    In Turkije heb je niet een seculiere blok, maar een laïcistische blok.
    Deze fout wordt door veel mensen begaan, vooral in de media. Het Turkse woord ‘laiklik’ wordt onterecht heel vaak vertaald als ‘secularisme’.
    Terwijl het Turkse woord ‘laiklik’ (Frans: laïcité) vertaald moet worden als laïcisme. En het Turkse woord ‘sekülarizm’ vertaald moet worden worden als secularism.
    In Turkije wordt er gepraat over laiklik, en niet over sekülarizm. Maar helaas wordt laiklik door de media om verschillende redenen vertaald als secularisme.
    En daar begint de verwarring al. De Turkse oppositiepartij wordt benoemd als de secularisten. En iedereen die tegen deze oppositiepartij is (zoals de AKP), wordt benoemd als anti-secularisten/islamisten. En daardoor lijkt het alsof er een seculier-antiseculier tegenstelling bestaat, terwijl er in werkelijkheid een laïcistisch-antilaïcistische tegenstelling bestaat.

    Ik noem Turkije een seculiere land pas wanneer religieuze partijen niet verboden worden, wanneer een vrouw met een hoofddoek toegelaten wordt in universiteiten en parlementen, wanneer de staatsinstituut Diyanet grondig wordt hervormd, wanneer de seminarie in Heybeliada toegestaan wordt, wanneer missionering niet belemmerd wordt. Pas dan noem ik Turkije een seculiere land. Maar zolang er (oneerlijke) restricties worden opgelegd door de staat, blijf ik Turkije een laïcistische land noemen.

    Ik ben niet benieuwd wat er waar is van de contacten tussen Erdoğan en oud-generaal Büyükanit. Wat is er zo bijzonder aan een gesprek tussen een premier en het hoofd van een staatsinstelling? Dit gebeurd zo vaak, overal in het wereld. Zo vond er ook tal van ontmoetingen plaats tussen Erdoğan en Özkök en Basbuğ.

    Ja, op 12 september werd er met scherpe munitie geschoten, maar ook voor 12 september werd er met scherpe munitie geschoten. Deze mensen waren zodanig fanatiek, dat ze liever zouden sterven voor hun idealen. Turkije veranderde in 1 dag van een land met chaos en veel moordpartijen naar een land met orde en geen moordpartijen. En ja, ik heb die dagen zelf meegemaakt.

Leave a Reply

 tekens beschikbaar

Snel