Het publiek werd een beetje stil toen de vertaalster Turks-Nederlands de vraag beantwoordde welk Turkse boek ze nou het meest waardeerde. Ze zei: “Dan denk ik toch Istanbul van Orhan Pamuk.” In het publiek van pakweg dertig man bleek de meerderheid aan Istanbul begonnen te zijn, maar waren er maar twee tot de allerlaatste bladzijde gekomen. Nee, ik was niet één van die twee, ik gaf het op na een pagina of vijftig.
Toen begon de vertaalster, Hanneke van der Heijden (die onlangs een prijs won voor haar werk – ze staat rechts op de foto), uit te leggen waarom ze het boek zo prachtig vond. Ze vertelde dat Pamuk als geboren en getogen Istanbuller een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de beeldvorming over Istanbul, de stad waar in de literatuurgeschiedenis vooral buitenlanders over schreven. Over hoe hij de stad vanuit verschillende perspectieven bekijkt en daarin ook de visies van andere Turkse auteurs betrekt, en hoe hij zijn mening details voor detail uitspint. Interessant om te horen van een vertaalster – wie anders leest een boek zo precies, wie anders heeft zo’n kijk op de structuur en de pracht van de taal? Hanneke sprak ook over een andere schrijver voor wie Istanbul belangrijk is, Ahmet Hamdi Tanpinar, van wie ze nu de roman Saatleri Ayarlama Enstitüsü (Het Klokkengelijkzetinstituut) vertaalt.
En já, ze noemde ook haar meest recent verschenen vertaling, ‘Ask-i memnu’ (Verboden Liefde), van Halid Ziya Usakligil. Dat was de eerste moderne Turkse roman, verschenen in 1900. Ik heb zelden een boek gelezen waarin alles zo klopt. Het speelt in de hogere klassen van Istanbul en de taal die wordt gebruikt is net zo rijk als de hele setting van het boek. Ik vond het een genot om te lezen. Het is eigenlijk gewoon een draak, zou je kunnen zeggen, met overdadig veel beeldspraak. ‘Telkens als hij haar bezat, was het of ze zich aan een ander gaf. Onder de meest hete en gulzige kussen bleven haar lippen als bevroren door een ijzige adem en dan leek het alsof er over het vuur van liefde en opwinding, hoe hoog opgelaaid ook, een sneeuwstorm blies.’, zulk soort zinnen. Hanneke zei dat ze Verboden Liefde óók prachtig vindt, maar Istanbul blijft toch haar favoriet. Ik ga eens kijken in welke hoek ik het geworpen heb, en misschien geef ik het een tweede kans.
Ook ik ben meerdere keren aan Pamuk begonnen maar heb het einde nooit gehaald *schaam schaam*.
Ik heb me er helemaal doorheen geworsteld en veel over Istanbul geleerd. Het lastige aan zijn boeken vind ik al die zijweggetjes die hij inslaat waardoor ik verdwaal. Onlangs ben ik begonnen in ‘Het zwarte boek ‘,tot blz 133 en ja, verdwaald.Ik denk niet dat ik de weg nog terug vind.
O ja Istanbul heb ik ook geprobeerd en ben vrij snel jammerlijk neergestort. Maar ik faal algauw in literatuur, dus ik schaam me niet.