Sinds de moord op 44 bruiloftsgasten in het zuidoostelijke dorp Bilge, staat het systeem van dorpswachten ter discussie. Het systeem werd halverwege de jaren tachtig geïntroduceerd: dorpelingen kregen wapens om hun dorp te beschermen tegen aanvallen van de PKK, en hielpen zo tegelijkertijd het leger een handje. Nu blijkt dat sommige Bilge-moordenaars dorpswacht waren en wapens gebruikten die de staat ze ter beschikking stelde.
Een uitzondering is dat niet: het blijkt dat één op de drie dorpswachten ooit betrokken is geweest bij criminele activiteiten, van gewapende overvallen en verkrachting tot smokkelen en moord. De bedoeling was dat ze dorpen zouden beschermen, maar al snel werden ze zelf partij in het Koerdische conflict. De PKK zag de dorpswachten als verraders en vermoordden er nogal wat. En de dorpswachten brandden huizen plat van mannen die weigerden dorpswacht te worden, ze vermoordden Koerdische activisten, en intimideerden dorpsgenoten die familieleden in de PKK hadden. Kortom: grof machtsmisbruik.
Het nieuwe van de discussie die nu wordt gevoerd, is dat het niet langer alleen Koerdische activisten en mensenrechtenorganisaties zijn die het systeem bekritiseren: de regering en zelfs het leger geven nu toe dat er iets ernstig mis is gegaan. Maar, zo zegt het leger, niet het systeem zelf is het probleem, maar de individuele dorpswachten die hun boekje te buiten gaan. Het dorpswachtsysteem is nog steeds belangrijk in de strijd tegen de PKK, zegt het leger, en er is geen reden het af te schaffen.
Ik denk dat er alle reden is het af te schaffen. Het simpele feit dat één van de drie dorpswachten – meestal onopgeleide, arme mannen – ernstig crimineel blijkt te zijn en daarbij wapens gebruikt die van de staat zijn, toont het failliet van het systeem glashelder aan.
[...] Het hele systeem liep welbeschouwd uit de hand en staat ter discussie – lees daar meer over in dit blogje van een tijd [...]